زمان درس خواندن یکی از چیزهای مهمی است که روی کیفیت یادگیری و بازدهی مطالعه شما اثر می‌گذارد. هر دانش‌آموز وقتی بداند چه ساعت‌هایی برایش بهتر است، می‌تواند از وقتش درست استفاده کند و نتیجه بهتری در درس و امتحان بگیرد. در این مقاله می‌خواهیم بهترین ساعت‌های درس خواندن در طول روز، صبح و شب و راه‌های افزایش بازدهی مطالعه را بررسی کنیم.
صبح‌ها درس بخوانم یا شب‌ها؟
هر فرد ساعت بیولوژیک خاص خودش را دارد، یعنی بدنش طبق یک ساعت داخلی کار می‌کند که روی زمان خواب و بیداری و اینکه چه ساعت‌هایی هوشیارتر است، اثر می‌گذارد. شناختن این ساعت درونی کمک می‌کند بفهمید چه زمانی برای مطالعه برای شما بهتر است.
افراد صبحگاهی (چکاوک‌ها)
بعضی افراد صبح‌ها زود از خواب بیدار می‌شوند و در ساعت‌های اول روز پر انرژی‌تر هستند و تمرکز بیشتری دارند. به این افراد “چکاوک” می‌گویند. اگر شما جزو این گروه هستید، بهترین زمان درس خواندن برای شما بین ساعت ۷ تا ۱۲ صبح است. در این ساعت‌ها درسهای سخت که نیاز به فکر کردن زیاد دارند را بخوانید و عصرها بیشتر به مرور و تکرار چیزهایی که قبلاً خوانده‌اید بپردازید. این طوری از زمانی که ذهنتان بهترین عملکرد را دارد، درست استفاده می‌کنید.
افراد شبانگاهی (جغدها)
در مقابل، بعضی افراد عصر و شب بهتر کار می‌کنند و صبح‌ها به سختی از خواب بیدار می‌شوند. به این افراد “جغد” می‌گویند.. اگر شما جزو این گروه هستید، بهترین زمان مطالعه برای شما بین ساعت ۱۶ تا ۲۲ است. بهتر است صبح‌ها درسهای ساده‌تر را بخوانید و درسهای سخت‌تر را به عصر و اوایل شب بگذارید. همچنین سعی کنید دیر وقت (بعد از ساعت ۲۳) درس نخوانید، چون حتی اگر احساس کنید هوشیار هستید، کیفیت یادگیری و به خاطر سپردن مطالب در این ساعت‌ها کم می‌شود.
چرا انتخاب ساعت مناسب برای درس خواندن مهم است؟
انتخاب زمان درست برای مطالعه خیلی مهم است. مغز ما در ساعت‌های مختلف روز، متفاوت کار می‌کند. گاهی هوشیارتر است و گاهی خسته‌تر. وقتی در بهترین زمان درس می‌خوانید، بهتر یاد می‌گیرید و مطالب را بهتر به خاطر می‌سپارید. همچنین کمتر خسته می‌شوید و می‌توانید مدت بیشتری مطالعه کنید.
تحقیقات نشان داده که اگر در ساعت‌های مناسب درس بخوانید، تا ۴۰ درصد بهتر یاد می‌گیرید. پس مهم است که خودتان را بشناسید و بدانید چه زمان‌هایی بیشتر می‌توانید تمرکز کنید و برنامه درسی‌تان را با آن تنظیم کنید.
بهترین ساعت روز برای درس خواندن
ساعت‌های مختلف روز، هر کدام خوبی‌ها و بدی‌های خودشان را برای مطالعه دارند. حالا ببینیم در هر بخش از روز، چه ساعت‌هایی برای درس خواندن بهتر است:
بهترین ساعت صبح برای درس خواندن
صبح برای خیلی از دانش‌آموزان، بهترین زمان برای یادگیری چیزهای جدید و سخت است. وقتی شب خوب خوابیده‌اید، مغزتان آماده است تا اطلاعات جدید را یاد بگیرد. معمولاً بهترین ساعت‌های صبح برای مطالعه بین ساعت ۸ تا ۱۱ صبح است. در این ساعت‌ها مغز شما هوشیارتر است و بهتر می‌توانید تمرکز کنید. بدن انرژی کافی دارد و معمولاً محیط هم آرام‌تر است و چیزهایی که حواستان را پرت کنند، کمتر هستند.
برای اینکه صبح بهتر درس بخوانید، یک صبحانه سبک و مفید بخورید و قبل از شروع درس، چند دقیقه پیاده‌روی کوتاه یا نرمش کنید تا اگر هنوز کمی خواب‌آلود هستید، کاملاً بیدار شوید.
بهترین ساعت برای درس خواندن در طول روز
ساعت‌های میانی روز هم برای درس خواندن خوب هستند، اما باید به چند نکته توجه کنید. بهترین زمان مطالعه در طول روز معمولاً بین ساعت ۱۴ تا ۱۷ است. در این ساعت‌ها بعد از ناهار و کمی استراحت، بدن دوباره انرژی می‌گیرد و مغز هم دوباره هوشیارتر می‌شود.
یادتان باشد که بلافاصله بعد از ناهار (حدود ساعت ۱۳ تا ۱۴)، چون خون بیشتری به معده می‌رود تا به هضم غذا کمک کند، ممکن است خواب‌آلود شوید و نتوانید خوب تمرکز کنید. بهتر است این زمان را به استراحت کوتاه یا خواندن درسهای ساده‌تر اختصاص دهید.
بهترین ساعت برای درس خواندن در شب
شب یکی از زمان‌های محبوب برای درس خواندن است. خیلی از دانش‌آموزان دوست دارند در سکوت و آرامش شب درس بخوانند. بهترین ساعت مطالعه در شب معمولاً بین ۱۹ تا ۲۲ است.
در این ساعت‌ها معمولاً محیط آرام‌تر است و سر و صدا کمتر است. بیشتر کارهای روزانه تمام شده و ذهن آمادگی بیشتری برای تمرکز دارد.
بهترین دروس برای مطالعه در ساعت‌های مختلف روز
همه درس‌ها را نمی‌شود در یک ساعت خاص با کیفیت یکسان خواند. اگر درس‌ها را هوشمندانه در ساعت‌های مختلف روز تقسیم کنید، بهتر یاد می‌گیرید.
دروس مناسب برای مطالعه در صبح
صبح‌ها بهترین زمان برای یادگیری چیزهای جدید، پیچیده و مفهومی است. درس‌هایی که برای مطالعه در صبح خوب هستند شامل ریاضی و مسائل محاسباتی، درس‌هایی مثل فیزیک و شیمی که نیاز به فکر کردن دارند، زبان انگلیسی و دستور زبان، و همچنین مطالبی که باید عمیق حفظ کنید، می‌شود.
این درس‌ها برای صبح مناسب‌ترند چون نیاز به تحلیل و استدلال زیاد دارند و صبح، با ذهنی تازه و پر انرژی، بهتر می‌توانید این کارها را انجام دهید.
دروس مناسب برای مطالعه در عصر و شب
عصر و شب زمان خوبی برای مرور، تمرین و تثبیت چیزهایی است که قبلاً یاد گرفته‌اید. درسهای مناسب برای این زمان شامل تاریخ، جغرافیا و علوم اجتماعی، حل تمرین‌های درسی و تست‌زنی، مرور درس‌هایی که قبلاً خوانده‌اید، و همچنین درسهای ادبیات و مطالعات ساده‌تر می‌شود.
این درس‌ها معمولاً بیشتر نیاز به حفظ کردن و یادآوری دارند و کمتر نیاز به فکر کردن پیچیده دارند، بنابراین حتی وقتی که کمی خسته‌اید هم می‌توانید آنها را با کیفیت خوبی بخوانید.
بهترین روش‌های مطالعه متناسب با ساعات مختلف روز
برای استفاده بهینه از ساعات مختلف روز، روش‌های مطالعه خاصی را امتحان کنید:
روش مطالعه صبحگاهی (ساعت ۶ تا ۱۲)
در ساعات صبح که مغز تازه و پر انرژی است، این روش‌ها بهترین نتیجه را می‌دهند:
مطالعه عمیق: صبح‌ها زمان خوبی برای خواندن مطالب جدید و پیچیده است. در این ساعات، مغز آمادگی بیشتری برای درک مفاهیم دشوار دارد. ابتدا ۵ دقیقه ذهن خود را با مرور سریع آماده کنید، سپس ۳۰ دقیقه به مطالعه عمیق بپردازید و در پایان ۵ دقیقه مطالب را خلاصه کنید.
حل مسائل دشوار: صبح‌ها بهترین زمان برای حل مسائل ریاضی و فیزیک است. ابتدا قوانین و فرمول‌ها را مرور کنید، سپس به سراغ مسائل چالش‌برانگیز بروید.
روش مطالعه نیمروزی (ساعت ۱۴ تا ۱۷)
در ساعات بعد از ناهار و پس از رفع خواب‌آلودگی، این روش‌ها مؤثرتر هستند:
روش پلکانی: در این روش، ابتدا با مطالعه مباحث ساده‌تر شروع کنید و به تدریج به مباحث پیچیده‌تر بپردازید. به این ترتیب، در ابتدای این بازه زمانی که هنوز انرژی در حال بازگشت است، با موفقیت در یادگیری مطالب ساده‌تر، انگیزه لازم برای ادامه مطالعه را پیدا می‌کنید.تمرین و تست‌زنی: ساعات عصر برای حل تمرین و تست‌زنی از مطالبی که قبلاً آموخته‌اید، بسیار مناسب است. این کار به تثبیت آموخته‌ها در ذهن کمک می‌کند.
روش مطالعه شبانگاهی (ساعت ۱۹ تا ۲۲)
در ساعات شب که محیط معمولاً آرام‌تر است، این روش‌ها کارآمدتر هستند:
مرور و خلاصه‌نویسی: شب‌ها زمان خوبی برای مرور مطالبی است که در طول روز خوانده‌اید. نوشتن خلاصه‌ای از آنچه آموخته‌اید به انتقال اطلاعات به حافظه بلندمدت کمک می‌کند.روش پیش‌مطالعه: مطالعه مقدماتی و اجمالی مطالبی که قصد دارید فردا صبح به طور عمیق بخوانید. این روش ذهن را آماده یادگیری عمیق‌تر در ساعات صبح می‌کند.
ایجاد برنامه مطالعاتی منظم متناسب با ساعت بیولوژیکی بدن
داشتن یک برنامه منظم درسی که با ریتم طبیعی بدن شما هماهنگ باشد، کلید موفقیت در درس خواندن است. برای ساختن چنین برنامه‌ای:
شناخت الگوی بهره‌وری شخصی
اول باید بفهمید چه ساعت‌هایی بهتر کار می‌کنید. یک هفته، میزان انرژی و تمرکزتان را در ساعت‌های مختلف روز یادداشت کنید. این طوری متوجه می‌شوید چه زمان‌هایی ذهنتان آماده‌تر است.
تنظیم برنامه مطالعه براساس اولویت‌ها
بعد از اینکه فهمیدید چه ساعت‌هایی بهترین عملکرد را دارید، درس‌ها را بر اساس سختی و اهمیتشان تقسیم کنید. درسهای سخت و مهم را در ساعت‌هایی که بهترین عملکرد را دارید، بخوانید. درسهای ساده‌تر و مرور را بگذارید برای وقت‌هایی که انرژی کمتری دارید. برای اینکه ذهنتان خسته نشود، بین درسهای مختلف تنوع ایجاد کنید.
حفظ نظم و پایبندی به برنامه
وقتی هر روز سر ساعت مشخصی درس می‌خوانید، بدن و ذهنتان به این برنامه عادت می‌کند و در زمان‌های مشخص شده، آماده‌تر می‌شود. برای حفظ نظم در برنامه درسی، سعی کنید هر روز در ساعت‌های مشابهی مطالعه کنید. حتی روزهای تعطیل هم برنامه منظم خود را کنار نگذارید و وقتی به هدف‌های کوچک روزانه‌تان می‌رسید، به خودتان جایزه بدهید.
جمع‌بندی
انتخاب بهترین ساعت برای درس خواندن به چیزهای مختلفی بستگی دارد، مثل ساعت بیولوژیک بدنتان، نوع درسی که می‌خوانید و محیط اطرافتان. با توجه به نکاتی که در این مقاله گفتیم، می‌توانید بهترین زمان مطالعه را برای خودتان پیدا کنید.مهم‌تر از زمان مطالعه، کیفیت و پیوسته بودن آن است. تنظیم یک برنامه منظم و پایبندی به آن، همراه با استراحت‌های کافی و تغذیه مناسب، کلید موفقیت در تحصیل است.
آیا می‌توانم ساعت بیولوژیک بدنم را تغییر دهم؟
بله، با ایجاد عادت‌های جدید و پایبندی به یک برنامه منظم، می‌توانید تا حدی ساعت بیولوژیک بدنتان را تنظیم کنید. این تغییر آرام آرام اتفاق می‌افتد و به زمان نیاز دارد.
آیا مطالعه در شب بهتر است یا صبح؟
هر دو زمان خوبی‌های خاص خودشان را دارند. صبح برای یادگیری مطالب جدید و سخت بهتر است، در حالی که شب برای مرور و تثبیت آنچه یاد گرفته‌اید مناسب است. بهترین زمان بستگی به ساعت بیولوژیک بدن شما دارد.
چطور بفهمم چکاوک هستم یا جغد؟
اگر صبح‌ها به راحتی بیدار می‌شوید و احساس انرژی می‌کنید، احتمالاً “چکاوک” هستید. اگر صبح‌ها به سختی از خواب بلند می‌شوید و عصر و شب بهتر کار می‌کنید، احتمالاً “جغد” هستید.
چقدر زمان برای هر جلسه مطالعه مناسب است؟
برای بیشتر دانش‌آموزان، جلسات مطالعه ۲۵ تا ۵۰ دقیقه‌ای با استراحت‌های کوتاه بین آنها مناسب است. مطالعه بیشتر از ۹۰ دقیقه بدون استراحت معمولاً باعث می‌شود تمرکز و بازدهی‌تان کم شود..
بهترین روش برای درس خواندن برای امتحانات چیست؟
برای آمادگی در امتحانات، مطالعه منظم و پیوسته در طول ترم بهترین روش است. از روش‌های مطالعه فعال مثل خلاصه‌نویسی، درس دادن به دیگران و حل مسئله استفاده کنید. همچنین مرور منظم مطالب قبلی را فراموش نکنید.
